Who benefits in Myanmar? First Past the Post v Proportional Representation in Elections

During a recent trip to Myanmar, I was repeatedly asked about electoral systems. With the upcoming election, the idea of PR – Proportional Representation – is back on the agenda. But who would this benefit in Myanmar?

Currently the electoral system in Myanmar is First Past the Post (FPTP), also known as plurality/majority. A First Past the Post electoral system is like a horse race – whoever gets to the line first wins. Except there are no prizes for second or third. It is winner takes all.

A Proportional Representation electoral system allocates seats according to the proportion of the vote won. For example, if your party wins ten percent of the vote, then it would get ten percent of the seats.

Mixed electoral systems are increasingly common in Asia. They combine First Past the Post and Proportional Representation, so for example, in Nepal, 60% of the seats are by First Past the Post and 40% by Proportional Representation. This is one option for Myanmar.

Political theory has it that First Past the Post systems exaggerate electoral majorities, lead to two-party systems and majority government. It follows that governments are more stable and decisive.

According to the theory, Proportional Representation systems are more inclusive and better represent ethnic minorities. Because of this, they tend to lead to multiparty systems and coalition governments. Therefore, governments are unstable and prone to deadlock.

But it does not always work like this. There are two major factors that affect these outcomes. One is federalism, and the other is demographics.

Firstly, in a federal system, smaller ethnic and regional parties tend to have a strong presence in certain locations (as they can form government in the states and regions). This means that they will still win seats under a First Past the Post system.

Secondly, when ethnic communities are clustered – live in the same area – ethnic minorities can often gain more representation under First Past the Post than Proportional Representation. If there are ethnic parties and ‘clustered communities’, then First Past the Post serves ethnic minorities quite well.

We need only look to Myanmar’s neighbour India, to see this play out. It has a First Past the Post system (plus some appointed and communal seats), yet ethnic and regional parties have fared well right across the country. Even under Modi, there is a coalition government.

Very similar conditions exist in Myanmar. Many ethnic nationalities live in close proximity to each other and so representatives from those nationalities can and do win seats. Similarly, federalism means that ethnic and regional parties can lead governments in states and regions and remain politically important on the national stage.

The legacy of military rule in Myanmar has affected the number of relevant political parties (those that can form government). But how different would the situation be if it were a PR system?

In the 2015 election, the NLD won 57% of the vote (in the lower house) and almost 80% of the elected seats. This majority would probably go down. The USDP won over 28% of the seats but less than 10% of the elected seats. Its proportion would go up. The ethnic parties’ representation may not change much.

The key here is the size of the Proportional Representation constituency (e.g. nationwide, state/region-wide, or smaller) and the threshold (cut-off). For example, when Sri Lanka first moved to PR it established a threshold of 12.5% - i.e. you had to win at least 12.5% of the vote in a constituency to get any seats. This was intended to shut out minor parties. It was later shifted to 5%, but Sri Lanka still has a mostly two-party system, with both parties dominated by the elite of one particular ethnic group.

If the threshold for the 2015 Myanmar election were say, 3%, and the entire country formed one constituency, then not a single ethnic party would have won a seat in the lower house of parliament. The seats would have all been divided up between the NLD (around 2/3s) and the USDP (around 1/3). Smaller constituencies would yield different results, but I have not done the maths.

Although there is not likely to be any electoral reform before the current election, more work on what changes to the electoral system would mean in practice is needed. In Asia, the outcomes do not always follow the theory.

ျမန္မာ့ ေရြး ေကာက္ ပြဲ ဘယ္သူ ပို အျမတ္ ထြက္ နိုင္ မလဲ ?

အ နိုင္ ရသူ အကုန္ ယူ စံနစ္ (သို ့မဟုတ္) အခ်ိဳး က် ကိုယ္ စား ျပဳ ေရြး ေကာက္ ပြဲ စံနစ္

ျမန္ မာ နိုင္ ငံ ရဲ့ ေရြး ေကာက္ ပြဲ စံနစ္ အေၾကာင္း လတ္ တ ေလာ သြား ေရာက္ ခဲ့ တဲ့ ျမန္ မာ ျပည္ ခရီး စဥ္ အတြင္း မွာ အၾကိမ္ ၾကိမ္ ေမး ခြန္း ထုတ္ ခဲ့ ပါတယ္။ လာ မဲ့ ေရြး ေကာက္ ပြဲ မွာ ေတာ့ အခ်ိဳး က် ကိုယ္စား ျပဳ စံနစ္ (PR) တေၾကာ့ ျပန္ စဥ္းစား စရာ ျဖစ္လာ ခဲ့ တာ ေတြ ့ရပါတယ္၊ ဒါ ေပမဲ့ အဲဒါက ဘယ္ သူ ေတြကို အက်ိဳး ျပဳ ေစမွာပါလဲ။

ေလာ ေလာ ဆယ္ ျမန္မာ့ ေရြး ေကာက္ပြဲ စံနစ္ မွာ ေတာ့ အနို္င္ ရသူ အကုန္ ယူ စံနစ္ (First Pass the Post) ကို က်င့္ သံုး ေန ပါတယ္၊ အဲဒါကို မဲ အမ်ားစု ရသူ အနိုင္ ယူ တဲ့ စံနစ္ လို ့လဲ လူသိ မ်ားပါတယ္။

အနိုင္ ရ သူ အကုန္ ယူ စံနစ္ ဟာ ျမင္း ျပိဳင္ ပြဲ နဲ ့အလားသ ႑န္ တူ ပါ တယ္၊ အရင္ ဆံုး ပန္း ၀င္ တဲ့ သူ က အနိုင္ ရ တာပါပဲ၊ ဒု တိ ယ နဲ ့တတိ ယ ျမင္း ေတြ အ တြက္ ေတာ့ ဘာ ဆု မွ မရွိ ပါဘူး။ ဒါ ဟာ နိုင္ တဲ့သူ အကုန္ ယူ တာ ပါပဲ။

အခ်ိဳး က် ကိုယ္ စား ျပဳ စံနစ္ ကေတာ့ အမတ္ ေန ရာ ေရြး ခ်ယ္ ရာမွာ ရတဲ့ မဲ အခ်ိဳး အစား ေပၚမွာ မူ တည္ ျပီး ေရြး ပါတယ္။ဥ ပမာ အား ျဖင့္ သင့္ ရဲ့ ပါတီဟာ ၁၀ ရာ ခိုင္နဳန္း မဲ ရတယ္ ဆို ပါေတာ့၊ သင့္ ပါတီဟာ လြတ္ ေတာ္မွာ ၁၀ ရာခိုင္ နဳန္း အမတ္ ေန ရာ ရရွိ မွာ ျဖစ္ ပါတယ္။

အာရွ မွာ ေတာ့ ေရာ ေထြး တဲ့ ေရြး ေကာက္ပြဲ စံနစ္ ေတြ အသံုး ျပဳ တာ ေတြ ့ေနျမင္ ၾကပါပဲ၊၊ အနိုင္ရသူ အကုန္ ယူ စံနစ္ နဲ ့ အခ်ိဳးက် ကိုယ္ စား ျပဳ စံနစ္ ေတြကို ေပါင္း စပ္ အသံုး ျပဳ ၾကပါတယ္၊ ဒါ ေၾကာင့္

ဥပမာ ျပ ရရင္ နီ ေပါ နိုင္ငံဟာ ၆၀ရာ ခိုင္ နုန္းေသာ အမတ္ ေန ရာ ေတြကို အနိင္ ရ သူ အကုန္ ယူ စံနစ္

နဲ ့ေရြး ခ်ယ္ ျပီး ၄၀ ရာနဳန္း ကိုေတာ့ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စား ျပဳ စံနစ္ နဲ ့ေရြး ခ်ယ္ ပါတယ္။ ဒါ ဟာ ျမန္မာ ျပည္ အတြက္ လဲ ေရြး ခ်ယ္ စရာ ေနာက္ တ မ်ိဳး ျဖစ္ နိုင္ ပါတယ္။

နိုင္ ငံ ေရး သေဘာ တရား အရ ေတာ့ အ နိုင္ရ သူ အကုန္ ယူ စံနစ္ ဟာ အမ်ားစု ကို ခ်ဲ ့ထြင္ ေစ တာျဖစ္ ျပီး အမ်ားစု ရ တဲ့ ပါတီ က အစိုး ရ ျဖစ္ တဲ့ နွစ္ ပါတီ စံနစ္ ကို ဦးတည္ သြား ေစ ပါတယ္၊ အက်ိဳးဆက္ အားျဖင့္ အစိုးရ ေတြ ဟာ ပို ျပိး တည္ ျငိမ္ ကာ ဆံုးဖ်က္ခ်က္ လဲ ေကာင္းေကာင္းခ်မွတ္ နိုင္ပါတယ္။

သ ေဘာ တရား အတိုင္း ဆုိရင္ ေတာ့ အခ်ိဳး က် ကိုယ္စား ျပဳ စံနစ္ ဟာ အား လံုး ပါ၀င္ ခြင့္ပို မို ေပး တဲ့ အတြက္ တိုင္း ရင္း သားလူ နဲစု ေတြ အတြက္ ကိုယ္စား ျပဳ မႈ ပို ရေစ ပါတယ္။အဲဒါ ေၾကာင့္ ပဲ တိုင္း ရင္းသားေတြက ပါတီစံု စံနစ္ နဲ ့ညြန္ ့ေပါင္း အစိုးရ ပံုစံမ်ိဳး ကို အားသန္ ၾက တာပါ။ ဒါ ေၾကာင့္ လဲ အစိုးရ ေတြ ဟာ မတည္ မျငိမ္ ျဖစ္ ၾကျပီး ေျဖရွင္း ရခက္ တဲ့ အက်ပ္ အတည္း မ်ိဳး ၾကံဳ ရ တတ္ ပါတယ္။

ဒါ ေပမဲ့ ဒီ သေဘာ တရား အတိုင္း ေတာ့ အျမဲ တမ္း မျဖစ္ တတ္ ပါဘူး၊ ဒီ ေနရာ မွာ အဲဒီ ရလဒ္ ေတြ ကို

အက်ိဳး သက္ ေရာက္ ေစ တဲ့ အဓိ က အေၾကာင္း ခ်က္ နွစ္ ခု ရွိ ပါတယ္။ တခုက ဖက္ ဒရယ္ စံနစ္ ျဖစ္ ျပီး ေနာက္ တခုက ေတာ့ လူ ဦးေရ ပ်ံ ့နွံ ့တည္ ရွိ ပံုပါ။

ပထမ အေန နဲ ့ ဖက္ ဒ ရယ္ စံနစ္ မွာ လူ မ်ိဳးစု အငယ္ ေတြ နဲ ့ ေဒသ ခံ ပါတီ ေတြဟာ ေဒသ အခိ်ဳ ့မွာ အား ေကာင္း ျပီး တည္ ရွိ နိုင္ပါတယ္။( ျပည္ နယ္ ေတြ မွာ အစိုးရ ဖြဲ ့နိုင္ ပါတယ္၊). ဆို ရရင္ သူ တို ့ဟာ အနိုင္ရသူ အကုန္ ယူ စံနစ္ အား ျဖင့္ မဲ ေနရာ ေတြ ရနိုင္ ပါတယ္။

ဒုတိ ယ အား ျဖင့္ေတာ့၊ လူ မ်ိဳးစု ငယ္ ေတြ ဟာ ေဒ သတခု ထဲ မွာ ပဲ အစု လိုက္ ပ်ံ ့က်ဲ ျပီး ရွိ ေန တဲ့အခါ မ်ိဳး မွာ ေတာ့ သူ တို ့အ တြက္ ကိုယ္စား ျပဳ မႈကို အခ်ိဳး က် စံနစ္ ထက္ စာ ရင္ အနိုင္ရ သူ အကုန္ ယူ တဲ့ စံနစ္က ပို ျပီး မၾကာ ခဏ ရေစ မွာ ပါ။ အကယ္ ၍ တိုင္း ရင္း သား ပါတီ ေတြ ဟာ လူ မ်ိဳးစု ေတြ ပ်ံ ့က်ဲ တည္ ရွိ တဲ့ ေဒသ မွာ အ နိုင္ ရသူ အကုန္ ယူ စံနစ္ က ေကာင္း စြာ အက်ိဳး ျဖစ္ ေစပါလိမ့္မယ္။

ကြ်န္ ေတာ္တို ့အိမ္ နီးခ်င္း အိႏၵိယ နိုင္ငံရဲ့ ေရြး ေကာက္ ပြဲ စံနစ္ ကို ၾကည့္ဘို ့လိုပါမယ္။ သူ ့မွာ အ နိုင္ရသူ အကုန္ ယူ စံနစ္ က်င့္သံုး ပါတယ္၊( အခ်ိဳ ့ခန္ ့အပ္ထားတဲ့ အမတ္ နဲ ့သီးသန္ ့ေနရာ အပါအ၀င္) ၊ တိုင္း ရင္းသား နဲ ့ေဒ သခံ ပါတီ ေတြ ဟာ မ်ွတ တဲ့ အခြင့္အ ေရး ေတြ တ နိုင္ငံ လံုး မွာ ရရွိ ပါတယ္။ လက္ရွိ ၀န္ ၾကိး ခ်ဳပ္ မိုဒီ လက္ ထက္ မွာ ေတာင္ မွ သူ တို ့ဟာ ညြန္ ့ေပါင္း အစိုး ရ ပံုစံမ်ိဳးရွိ ပါတယ္။

အိႏၵိ ယ နဲ ့အလြန္ တူ တဲ့ အေန အထား မ်ိဳး ျမန္မာ ျပည္ မွာလဲ ရွိ ပါတယ္။ တိုင္း ရင္း သားလူ မ်ိဳး စု အမ်ား အျပား ဟာ အခ်င္းခ်င္း နီး ကပ္ စြာ ေန ထုိင္ ေန ၾက ျပီး သူ တို ့ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ ေတြ ဟာ လဲ အ မတ္ ေန ရာ ရနိုူင္ ပါတယ္။ ထို နည္း တူစြာ ပဲ၊ ဖက္ ဒရယ္စံနစ္ အရ တိုင္း ရင္းသား နဲ ့ေဒ သခံပါတီ ေတြ ကလဲ ျပည္ နယ္ ေတြ မွာ အစိုး ရကို ဦးေဆာင္ နိုင္ ျပီး အမ်ိဳးသား အဆင့္ မွာလဲ နိုင္ငံေရး အရ အေရး ပါမႈ ကို ထိမ္း ထား နိုင္ ပါတယ္။

စစ္ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရး ရဲ့ အ ေမြ ကလဲ ဆီ ေလွ်ာ္ တဲ့ နိုင္ငံေရး ပါတီ ေတြ အ ေရ အတြက္( အစိုး ရ ဖြဲ ့နိုင္ေလာက္ တဲ့ ) ကို ထိ ခိုက္ ေစ ခဲ့ ပါတယ္။ ဒါ ေပမဲ့ အခ်ိဳး က် ကိုယ္စား ျပဳ စံနစ္ နဲ ့ဆိုရင္ အေျခ အ ေန ဘယ္လို ရွိ မယ္ဆိုတာ ကေတာ့ ေမးစရာပါ။

၂၀၁၅ ခုနွစ္ ေရြး ေကာက္ပြဲ မွာ အမ်ိဳးသား ဒီ မို ကေရ စီ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ က ျပည္သူ ့လႊတ္ ေတာ္ မွာ ၅၇ ရာ ခိုင္နဳန္း မဲ အနိုင္ ရခဲ့ျပီး ဒါ ဟာ ေရြး ခ်ယ္ ခဲ့တဲ့ အမတ္ ေန ရာ ေတြ ရဲ့ ၈၀ ရာခိုင္နဳန္း နီးပါးပါ။အဲဒီ အမ်ားစု အနိုင္ ရမႈဟာ က် ဆင္း ေကာင္း က် ဆင္း နိုင္ပါတယ္။ ၾကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ ကေတာ့ ၂၈ ရာနဳန္း မဲ ရခဲ့ ျပီး အမတ္ ေန ရာရဲ့ ၁၀ ရာနဳန္း ေအာက္ ပဲ ရွိ ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိဳး အစားက ေတာ့ တက္ လာ ပါမယ္။ တိုင္း ရင္းသား ပါတီ ေတြ ရဲ့ ကိုယ္စား ျပဳ မႈက ေတာ့ မ်ားမ်ားစားစား ေျပာင္း လဲ မွာ မဟုတ္ ပါဘူး။

ဒီ ေန ရာမွာ အဓိ က က် တာ ကေတာ့ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စား ျပဳ စံနစ္ အသံုး ျပဳမဲ့ မဲ ဆႏၵ နယ္ ရဲ့ အရြယ္ အစား( ဥပမာ- တိုင္းျပည္ အနွံ ့၊တိုင္ း၊ျပည္ နယ္၊ ေဒသ ဒါ မွ မဟုတ္ ပို၍ေသးငယ္ေသာေနရာ) နဲ ့အနဲဆံုး နိုင္ရမဲ့ ကန္ ့သတ္ ခ်က္ တို ့ပဲျဖစ္ ပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ သီရိလကၤာ နိုင္ငံမွာ ပထမ ဆံုး အခ်ိဳးက် ကိုယ္စား ျပဳ စံနစ္ ေျပာင္း တဲ့အခါ ကန္ ့သတ္ ခ်က္ ကို ၁၂.၅ ရာခိုင္နဳန္း သတ္ မွတ္ ခဲ့ ပါ တယ္။ ဆိုလိုတာ ကသက္ ဆိုင္ရာ မဲဆ ႏၵ နယ္ မွာ အ မတ္ တ ေန ရာ ရဘို ့အတြက္ သင္ ဟာ အနည္း ဆံုး ၁၂.၅ ရာ နုန္း မဲ ရရွိ ဘို ့လိုပါတယ္။ အဲဒါ ကေတာ့ ပါ တီ အေသး ေလး ေတြ ကို ပိတ္ ပင္ ဘို ့ရည္ ရြယ္ ခဲ့ တာ ျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါ ကို ေနာက္ ပိုင္း မွာ ၅ ရာ နုန္း ထိ ေလွ်ာ့ ခ် ခဲ့ ေပမဲ့ သီ ရိလကၤာ ဟာ ပါတီ နွစ္ ခု သာ လြမ္း မိုးတဲ့ စံနစ္ ရွိ ေန ဆဲပါ။ ပါတီ နွစ္ ခု စလံုး မွာလဲ အဓိက တိုင္း ရင္းသား အုပ္စု ရဲ့ ေရေပၚ ဆီ လူ တန္းစား ေတြက လႊမ္း မိုး ထားဆဲ ျဖစ္ ပါတယ္။

အကယ္ ၍ ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ ပြဲ မွာ အနည္း ဆံုး နိုင္ ရ မဲ့ ကန္ ့သတ္ ခ်က္ က ၃ရာ နုန္း ျဖစ္ ျပီး တို္င္း ျပည္ တခု လံုး ကို မဲဆႏၵ နယ္ တနယ္ အျဖစ္ သတ္ မွတ္ ခဲ့ မယ္ ဆို ၾက ပါဆို ့၊ ဒါ ဆို ျပည္ သူ ့လႊတ္ ေတာ္ မွာ တုိင္း ရင္း သား ပါတီ တခု မွ အနိုင္ ရ ခဲ့ မွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ေန ရာ အား လံုး အန္ အယ္ဒီ( ၃ ပံု နွစ္ ပံု ခန္ ့) နဲ ့ ၾကံ့ ခုိင္ ေရး ပါ တီ(၃ ပံု ၁ ပံု ခန္ ့) တို ့က ခြဲ ယူ ျပီး ျဖစ္ ေန ခဲ့မွာပါ။ မဲဆႏၵ နယ္ အေသး ေလး ေတြ မွာ ေတာ့ အ ေျဖ တမ်ိဳး ထြက္ နိုင္ ပါတယ္၊ ဒါ ေပမဲ့ စာ ေရး သူ အေန နဲ ့တြက္ ခ်က္ မၾကည့္ ရ ေသး ပါဘူး။

လာ မဲ့ ေရြး ေကာက္ ပြဲ မ တိုင္ ခင္ ထိ ေရြး ေကာက္ ပြဲ မူ ၀ါဒ ေျပာင္းလဲ မႈ တစံု တရာ ရွိ မယ္ လို ့မထင္ ရ ေပမဲ့ လက္ ေတြ ့မွာ ေရြး ေကာက္ ပြဲ စံနစ္ အ ေျပာင္း အလဲ ေတြ လုပ္ ဘို ့အမ်ားၾကီး လို အပ္ ေနတာ ျဖစ္ ပါတယ္။ အာ ရွ တိုက္ မွာ ေတာ့ တကယ့္ ရလဒ္ ေတြ ဟာ အျမဲတမ္း လိုလို သေဘာ တရား သီ အိုရီ ေတြ နဲ ့ ကိုက္ ညီ ေလ့ မရွိ ပါဘူး။